Materiały dla Klientów

FAKT:

Psychoterapia jest profesjonalną metodą pomocy w doświadczanych trudnościach. Trudności te mogą mieć różne nasilenie i charakter. Mowa tu o takich, z którymi spotykają się niemalże wszyscy ludzie, np. żałoba, rozstanie, trudności w relacjach/związkach, niepowodzenia w pracy, itp., jak i również trudności bardziej długotrwałych i bardziej specyficznych (tzw. zaburzeń psychicznych): depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania, itp. Jest ona [psychoterapia] również metodą wspomagającą farmakoterapię w leczeniu chorób psychicznych.  Z psychoterapii mogą zatem korzystać zarówno osoby doświadczające przejściowych/okresowych i sytuacyjnych problemów i trudności, osoby cierpiące z powodu zaburzeń (lękowych, depresyjnych, itp.) oraz osoby chorujące psychicznie.

FAKT:

Koszt psychoterapii uzależniony jest głównie od kwalifikacji psychoterapeuty, instytucji, w której przyjmuje oraz formy pracy terapeutycznej (m.in. terapia indywidualna vs grupowa). Oczywiście istnieje możliwość korzystania bezpłatnie z psychoterapii w ramach narodowego funduszu zdrowia (NFZ), jednakże warto zwrócić uwagę na fakt, iż oczekiwanie na termin przyjęcia i pierwszej konsultacji u psychoterapeuty w placówkach budżetowych waha się od 3 miesięcy do roku [informacje własne z terenu Gorzowa Wlkp.], natomiast, w prywatnych  gabinetach i ośrodkach psychoterapeutycznych, wizyta może nastąpić już w 24 godziny po zgłoszeniu zapotrzebowania (np. w sytuacjach interwencji w kryzysie). Psychoterapia stanowi inwestycję we własny dobrostan psychiczny, poprawę jakości życia oraz naukę efektywnych sposobów radzenia sobie z problemami, a jej miesięczny koszt jest nierzadko mniejszy od kosztów np., związanych z kupnem papierosów, ponoszonych w tym samym czasie przez osoby palące.

FAKT:

Jest to bardzo popularny pogląd w społeczeństwie, często związany z zasadą życiową mówiącą o tym, że „zawsze trzeba radzić sobie samemu”. To z kolei, może w konsekwencji powodować trwanie w błędnych kołach problemów i trudności  – bez obiektywnej oceny, wsparcia i pomocy z zewnątrz. Już sama gotowość do sięgania po wsparcie, świadczy o sile i umiejętności korzystania z podstawowego sposobu radzenia sobie z problemem, jakim jest zorganizowanie pomocy „z zewnątrz”. Paradoksalnie zatem, siłą i odwagą może być umiejętność przyznania się tego, że potrzebujemy pomocy.

FAKT:

Psychoterapia w nurcie poznawczo – behawioralnym ma formę spotkań, na których główny element stanowi rzeczywiście rozmowa. Ma ona jednakże konkretną strukturę i cel. W trakcie procesu terapeutycznego wykorzystywane są specyficzne techniki pomagające we wprowadzaniu zmian w dotychczasowych schematach funkcjonowania (często podtrzymujących problem). Terapia, to także ćwiczenie nowych umiejętności (eksperymentowanie), zmiana zachowań oraz utrwalanie powyższych. W psychoterapii nie chodzi tylko o „wygadanie się”, ale o pomoc osobie doświadczającej trudności w osiągnięciu zmiany.

FAKT:

W trakcie terapii rozmawia się o problemach, z którymi klient nie zdołał poradzić sobie sam lub z pomocą bliskich. Są to zazwyczaj tematy trudne, wzbudzające intensywne, nieprzyjemne emocje. Rozmowa o nich nie należy do łatwych i przyjemnych. Sama terapia składa się z kilku następujących po sobie etapów (nazwanie problemu, diagnoza, szukanie rozwiązań, wprowadzanie ich w życie). Bywa tak, że po niektórych sesjach klient czuje się źle; gorzej niż przed rozpoczęciem procesu zdrowienia, gdyż ma do czynienia z intensywnymi, nieprzyjemnymi emocjami lub uświadamia sobie coś o swoim problemie lub o sobie, czego dotychczas nie wiedział. Złe samopoczucie jest często informacją, że zbliżamy się do sedna problemu. Długofalowo, pozawala to jednak na dokładne poznanie problemu i poradzenie sobie z nim.

FAKT:

Terapeuci to zwykli ludzie ze swoimi osobowościami, doświadczeniami, problemami i stylami patrzenia na świat. Różnią się od siebie nawzajem dokładnie w taki sam sposób, jak Ty czytelniku, różnisz się od swoich znajomych, współpracowników i reszty społeczeństwa. Zdarza się, że kilku terapeutów postrzega problem tego samego pacjenta w podobny sposób, bo tak im podpowiada teoria i doświadczenie zawodowe. To dobry znak pokazujący, iż diagnoza problemu jest trafna. Również techniki, jakimi posługują się terapeuci są różne, zależnie od reprezentowanego przez terapeutę nurtu (szkoły psychoterapii).

FAKT:

Jedna z używanych w środowisku terapeutów definicji psychoterapii brzmi: “psychoterapia jest świadomym i zamierzonym stosowaniem klinicznych i interpersonalnych metod, wywodzących się ze sprawdzonych w psychologii twierdzeń, w celu towarzyszenia ludziom w zmianie lub modyfikacji ich zachowań, schematów poznawczych, emocji i/lub innych osobistych właściwości na takie, które uczestnicy tego procesu uznają za bardziej pożądane.” Wynika z tego, iż metody, w oparciu o które odbywa się proces terapeutyczny (proces leczenia) podlegają weryfikacji naukowej. We współczesnej psychoterapii istnieje kilkaset szkół (warsztatów pracy) psychoterapeutycznych. Jedne z nich bazują na założeniach teoretycznych, inne na weryfikacji naukowej skuteczności metod terapeutycznych. Warsztat pracy poznawczo-behawioralny należy do tych drugich.

FAKT:

Po dokładnym zdefiniowaniu problemu i ustaleniu z klientem celu terapii ustalany jest też orientacyjny czas pracy, przez który klient decyduje się uczęszczać na terapię. Jest to czas orientacyjny, gdyż tempo procesu terapeutycznego zależy od bardzo wielu czynników, np.: problemu, z którym zgłasza się klient, osobowości i stylu pracy terapeuty, osobowości klienta i zaangażowania w pracę na sesjach i między nimi, częstotliwości spotkań, wsparcia bliskich itp.  Nie zawsze udaje się rozwiązać trudność klienta w ustalonym czasie, ale jego nadejście jest momentem na głęboką refleksję nad dotychczasową pracą, zmianą, technikami pracy, sumiennością, itp. zarówno dla terapeuty jak i pacjenta.
Warto również dodać, iż pracuje się nad 1-2 ustalonymi celami, a nie nad wszystkimi aspektach życia klienta. Ważna jest zmiana tego co niekorzystne, nieprzystosowawcze, a nie zmiana człowieka w całości.

FAKT:

Ten mit występuje w dwóch wersjach. Warto wrócić do punktu 6. Terapeuci to zwykli ludzie ze swoimi mocnymi i słabymi stronami, ze swoimi problemami, doświadczeniami, itp. Nie można ich oceniać jako grupy, gdyż każdy jest inny. W toku profesjonalnych szkoleń psychoterapeutycznych (najczęściej 4-letnich) kończących się egzaminami certyfikacyjnymi, psychoterapeuta ma obowiązek przejść własną psychoterapię, która pomoże mu odkrywać własne mechanizmy funkcjonowania psychicznego. Terapeuta nie musi osobiście doświadczyć danego problemu, aby móc pomagać w danym obszarze. To jak pomyśleć, że onkolog, który nigdy nie chorował na nowotwór, nie będzie w stanie leczyć chorego onkologicznie pacjenta. Terapeuci są wyposażeni w wiedzę, techniki i metody pracy, kompetencje i doświadczenie, które stanowią podstawę pomagania. Jeśli terapeuta doświadcza jakichś trudności w danym obszarze życia, nie powinien decydować się na pracę z klientem w tym obszarze i jednocześnie – ma wtedy obowiązek odesłać klienta do innego specjalisty, który pomoże mu poradzić sobie z problemem. 

FAKT:

Aktywność terapeuty w czasie sesji jest zależna (jak wiele innych rzeczy w psychoterapii 🙂 ) od wielu czynników: warsztatu pracy (nurtu, w jakim pracuje terapeuta), osobowości terapeuty, aktywności klienta, etapu terapii,. W psychoterapii prowadzonej w nurcie poznawczo – behawioralnym ogólną zasadą jest, iż terapeuta jest bardziej aktywny w początkowym etapie terapii i w toku procesu oddaje inicjatywę klientowi. Oczywiście, zwłaszcza na początku procesu terapii, jednym z głównych zadań terapeuty jest wysłuchanie klienta, natomiast nie na tym polega całość procesu zdrowienia.

FAKT:

Zachęcamy, żeby od tego zacząć. Najczęściej na wizytę w gabinecie psychoterapeutycznym decydują się osoby, które tego próbowały i nie przyniosło to oczekiwanego efektu, tj. rady znajomych nie były pomocne, klient nie umiał ich zastosować w swoim życiu, nie zdecydował się na rozmowę z powodu wstydu, lęku, itp. Rozmowa z terapeutą różni się od rozmowy z bliskimi przede wszystkim tym, iż terapeuta NIE DORADZA. Uczestniczy razem z klientem w jego procesie zmiany proponując metody i techniki pracy mające na celu ułatwienie mu osiągniecie zmiany. Zmianę postrzegamy jako proces, a nie jako “prostą” decyzję.

FAKT:

Terapeuta nie jest po to, aby kogokolwiek oceniać. W trakcie pracy, nie kieruje się własnymi, osobistymi przekonaniami czy sądami, a teorią pracy z danym problemem – klient, z założenia, przychodzi po pomoc w rozwiązaniu problemu, poradzeniu sobie z trudnościami, a wytykanie błędów czy ocenianie, nie pomogą w dotarciu do celu, jakim jest zmiana/poprawa jakości życia klienta.

FAKT:

Psychoterapię podejmuje się dobrowolnie. Terapeuta nie wymaga, nie wymusza na kliencie ujawniania treści, których klient ujawnić nie chce. Podjęcie terapii zakłada niejako, iż klient będzie rozmawiał z terapeutą o rzeczach trudnych czy powodujących dyskomfort (bo to one najczęściej, choć nie zawsze, stanowią kwintesencję problemu), jednak zakres przekazywanych treści zależy wyłącznie od klienta i jego aktualnej gotowości. W terapii trudność w poruszaniu konkretnych problemów czy podejmowaniu poszczególnych tematów często jest diagnostyczna, tzn. mówi o strategiach radzenia sobie klienta z owymi kwestiami, o odczuwanych emocjach, myślach, itp., co pozwala terapeucie lepiej zrozumieć klienta i jego funkcjonowanie w codziennym życiu. Podsumowując: Skoro klient nie chce mówić, to jest to ważne. Rolą terapeuty jest pokazać klientowi, dlaczego tak jest, a nie zmuszać do mówienia.

FAKT:

Decyzja o informowaniu swojej rodziny i otoczenia o uczestnictwie w psychoterapii ZAWSZE leży po stronie klienta. Psychoterapeutęobowiązuje tajemnica zawodowa i kodeks etyczny, które mówią jasno, iż nie może on w żadnym zakresie informować osób trzecich o swoich klientach. Wiąże się to, m.in. z dość nietypowymi zachowaniami społecznymi terapeuty – terapeuta, nigdy nie powie klientowi pierwszy „dzień dobry” na ulicy, nie zainicjuje kontaktu poza gabinetem. Dlaczego? Klient może nie informować rodziny i bliskich o fakcie uczestniczenia w terapii. Kiedy terapeuta i klient spotykają się „na ulicy”, powitanie ze strony terapeuty może zainicjować pytania ze strony osób towarzyszących klientowi: „a kto to był?”, „jakaś kobieta/mężczyzna mówi Ci dzień dobry. Kim jest? Znasz ją/jego?”, co wymuszałoby na kliencie wyjawienie prawdy lub kłamstwo, co w dalszej perspektywie mogłoby powodować złe samopoczucie klienta, konflikty w rodzinie, ostracyzm, itp. Powyższe dotyczy osób dorosłych. O fakcie uczestnictwa osoby nieletniej w psychoterapii musi być poinformowany rodzic lub opiekun prawny.

FAKT:

O tym pisaliśmy już w punkcie dwunastym. Rolą psychoterapeuty nie jest udzielanie rad. Z perspektywy pracy w nurcie poznawczo-behawioralnym byłby to (poza wyjątkowymi sytuacjami, tzw. interwencja w kryzysie) błąd po stronie terapeuty. Terapeuta jest w stanie określić, na podstawie wiedzy teoretycznej i doświadczenia klinicznego, jakie metody statystycznie są najczęściej używane przez klientów, czy najbardziej efektywne, jednakże   nie ma pewności, że dana metoda (strategia) będzie skuteczna w życiu konkretnego klienta. Zamiast radzić, towarzyszy on klientowi w procesie uczenia i poszukiwania takich metod i strategii, które pozwolą mu rozwiązać jego problem w indywidualny, satysfakcjonujący sposób.

FAKT:

To bardzo popularna w naszym społeczeństwie opinia. Wynika ona z różnych przekonań dotyczących potrzeby samowystarczalności, lęku przed okazaniem się słabym przed samym sobą i resztą społeczeństwa, itp. Część osób, nie ma większej trudności, aby prosić o pomoc najbliższych (znajomych, rodzinę). Inni nie decydują się na to. Zazwyczaj wynika to z siły i sztywności przekonań dotyczących potrzeby bycia silnym, samowystarczalnym, niezależnym. W koncepcji poznawczo – behawioralnej, takie sztywne przekonania traktujemy jako pewną formę zniekształconego patrzenia na świat I interpretowania rzeczywistości. Nasz sposób myślenia głosi, że dorosły człowiek rzeczywiście jest zdolny radzić sobie z większością własnych problemów, ale nie ZAWSZE i nie KONIECZNIE. Są wszak różne momenty w życiu, które wyczerpują naszą “energię psychiczną” i może okazać się, że w danym momencie życia trudno jest nam samodzielnie sprostać tym wyzwaniom, (którym prawdopodobnie sprostalibyśmy w innym okresie). Umiejętność sięgnięcia po pomoc jest w naszym odczuciu raczej przejawem zdolności do radzenia sobie, niż oznaką słabości.

FAKT:

Dzieciństwo, to z punktu widzenia rozwoju psychiki, bardzo ważny moment życia człowieka. To wtedy kształtuje się większość przekonań i zasad, którymi kierujemy się w późniejszym, dorosłym życiu. Postawy te i przekonania, mają bezpośredni wpływ na strategie i zachowania jakie podejmujemy w dorosłości wobec różnych trudności i problemów. W naszym odczuciu [pracowników ośrodka] analiza dzieciństwa i wczesnych doświadczeń jest ważna z punktu widzenia genezy mechanizmów funkcjonowania psychiki (pozwala lepiej zrozumienie klienta, jego świat i sposób myślenia). Nie jest jednak najważniejsza, w odniesieniu do wprowadzania zmiany w obecnym życiu. W nurcie poznawczo-behawioralnym, ważniejsze od analizy dzieciństwa, jest dokładne zrozumienie konkretnych zachowań, ich funkcji i dynamiki, wpływu na utrzymywanie się problemu oraz szukanie skuteczniejszych metod postępowania i wprowadzanie ich w życie.

FAKT:

Ten mit jest przykładem jednego z charakterystycznych zniekształceń poznawczych: myślenia życzeniowego, magicznego. Nie da się “wyleczyć” ze smutku i cierpienia, gdyż nie są one chorobą. Smutek jest naturalną emocją odczuwaną przez człowieka i jako takiej, nie da się go pozbyć; cierpienie natomiast to słowo i stan definiowany w różny sposób przez różne osoby; najczęściej odnosi się ono jednak do częstego odczuwania intensywnej emocji smutku lub lęku. Uczestnictwo w psychoterapii, ma na celu poradzenie sobie z jakąś trudnością, osiągnięcie konkretnego celu, nie natomiast “wyczarowanie szczęścia”.

FAKT:

Psychoterapia to proces, w którym klient chce osiągnąć lepsze samopoczucie poprzez rozwiązanie jakiegoś życiowego problemu lub osiągnięcie innego, ważnego dla niego celu.
Rozwiązywanie problemów zakłada mierzenie się z własnymi trudnościami, ograniczeniami, słabszymi stronami; często dowiadujemy się o sobie lub swoich bliskich rzeczy, z których nie zdawaliśmy sobie sprawy; nierzadko nieprzyjemnych. Samopoczucie klienta ulega wahaniom w toku terapii. Spada, gdy klient mierzy się z nieprzyjemnymi odkryciami; rośnie, gdy buduje nowe umiejętności i odkrywa nowe strategie radzenia sobie; znów maleje, gdy nie udaje mu się to w sposób satysfakcjonujący; znów rośnie, gdy dochodzi do wprawy (we wdrażaniu nowych strategii i zachowań) i zauważa, że przynosi to zamierzony efekt (przybliża do celu, do rozwiązania pierwotnego problemu). Samopoczucie klienta w psychoterapii odzwierciedla wykres B.

A) mniej prawdopodobna dynamika poprawy samopoczucia

B) bardziej prawdopodobna poprawa dynamiki samopoczucia

FAKT:

Świadome zachowanie psychoterapeuty mające na celu “uzależnianie” klienta od siebie samego, jest niezgodne z etyką zawodu psychologa/ psychoterapeuty. Niektóre osoby uczestniczące w terapii, wykazują okresowo tendencję do wchodzenia w relację zależną względem terapeuty. Jest to wtedy ważny element pracy terapeutycznej, jako, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że takie zachowanie klient powtarza się wobec innych ważnych osób w jego życiu (stanowi utrwalony mechanizm wchodzenia w relacje). Rolą terapeuty jest zdawać sobie sprawę z dynamiki relacji jaka zachodzi między nim, a klientem i proponować klientowi inne metody wchodzenia w satysfakcjonujące relacje niż “uzależnianie się”. Psychoterapia to proces, w którym docelowo, klient uczy się sam rozwiązywać swoje trudności i problemy, a nie polegać na terapeucie.